Metropol hayatının getirdiği zorluklar ve yaşanan küresel pandeminin yarattığı etki ile bir süredir hayatımıza yeni bir ulaşım aracı girmiş durumda: Elektrikli Scooter (Mevzuattaki ismi ile e-skuter) Özellikle şehir hayatının oluşturduğu ulaşım problemine alternatif bir çözüm olmasından ötürü e-skuterlar son yıllarda oldukça popülerleşti. Akıllı telefonlar ile entegre çalışabilen sistemler ile kullanıcılar tek başlarına ve hızlı biçimde kısa mesafe yolculukları yapmaya başladılar. Aynı zamanda ekonomik ve çevre dostu olan bu araçlar önce İstanbul, sonrasında ise Ankara, İzmir, Kocaeli, Balıkesir, Antalya, Bursa gibi illerde yoğun biçimde kullanıma sunuldu. Bu yoğun kullanım ise beraberinde kullanıma ilişkin yasal düzenlemeler yapılması zorunluluğunu getirdi. Bu kapsamda Elektrikli Skuter Yönetmeliği 14.04.2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı ve yürürlüğe girdi. İlgili yönetmelik sürücülerin uyması gereken kuralları düzenlemenin yanı sıra yerli ve yabancı yatırımcıların serbest piyasa rekabeti içerisindeki konumlanması ve öngörülebilirlik sorununun çözülebilmesi açısından önem taşıyor.
Yönetmeliğin amacı paylaşımlı elektrikli skuter (e-skuter) işletmeciliği faaliyetlerini ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, bu faaliyetlerde düzeni ve güvenliği sağlamak, ulaşımın çevre üzerindeki egzoz emisyon ve karbon salınımı gibi olumsuz etkilerini azaltarak çevresel değerleri korumak, hareketliliği artırarak kısa mesafeli seyahatlerde şahsi araç kullanımı yerine paylaşımlı e-skuter kullanımının yaygınlaştırılması ile paylaşımlı e-skuterlerin diğer ulaşım türleri ile entegre, sürdürülebilir bir ulaşım sistemi içerisinde gelişimini sağlamak üzere bu faaliyetlere ilişkin pazara giriş şartlarını ve hizmet üretenler ile hizmetten yararlananların hak, yükümlülük ve sorumlulukları belirlemektir.
Bu Yönetmelik, karayolunda kullanılacak e-skuterler, paylaşımlı e-skuter işletmeciliği faaliyeti yapanlar ile bu faaliyetlerden yararlananlar ve bu faaliyetlerde kullanılan her türlü e-skuterleri kapsar.
Yayımlanan yönetmelik ile elektrikli skuterları kullanabilmek için 15 yaşını bitirmiş olma şartı getirildi. Bu şartı sağlayan kullanıcıların uyması gereken kurallar ise Yönetmeliğin 5.maddesinde sıralanmıştır:
E-skuterin;
• Ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa taşıt yolunda sürülmesi,
• Otoyol, şehirler arası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında sürülmesi,
• İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yan yana sürülmesi,
• Yaya yollarında sürülmesi,
• Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmesi,
• İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülmesi,
• Manevra için işaret verme halleri dışında tek elle sürülmesi,
• Kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler veya hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmesi YASAKTIR.
E-skuterde;
• Diğer araçlar izlenirken, geçilirken, manevra yapılırken; karayolunu kullananların hareketini zorlaştırıcı, tehlike doğurucu davranışlarda bulunulması,
• Sürücü dışında başka kişilerin taşınması,
• Sırtta taşınabilen kişisel eşya harici yük ve yolcu taşınması YASAKTIR.
Aynı zamanda kullanılacak e-skuterin; gece diğer araç sürücüleri ve yayalar tarafından rahat bir şekilde fark edilmelerini sağlamak üzere; önde beyaz ışık verecek ve en az 20 metre önü aydınlatabilecek şekilde bir adet far, arkada, kırmızı renkte ışık veren bir lamba ve kırmızı reflektör ile 30 metreden duyulabilecek ses çıkarabilen zil, korna veya benzeri ses aleti ile teçhiz edilmiş olması zorunludur.
Bunun yanı sıra kullanıcılar 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kurallara uymakla yükümlüdürler. Aksi halde kişiler muhtelif mevzuatta düzenlenen idari para cezası yaptırımları ile karşılaşabilirler. Keza geçtiğimiz aylarda karayolunda e-skuter kullanan bir sürücüye uygulanan idari para cezası yaptırımı medyaya yansımıştı. Gelecek günlerde de özellikle Karayolları Trafik Kanununda düzenlenmiş olan trafikte tehlike yaratacak davranışlarla ilgili yasal düzenlemelerin uygulanması muhtemel duruyor.