Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinde Tartışılan Düzenlemeler

2 Aug 2016

14.10.2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’ne 742 Sayı ile sunulan Hakimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (Teklif), özellikle Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK) ve Türk Ceza Kanunu (TCK)’nda bazı değişiklikler yapmaktadır. Ancak Teklif’in şu an için alt komisyona alınarak üzerinde tartışılıp yeniden düzenlenmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

Teklifte CMK’nın dördüncü bölümünde yer alan Arama ve Elkoyma ana başlığı altında Şüpheli veya sanıkla ilgili arama madde başlığı altında düzenlenen “yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda “somut delillere dayalı kuvvetli” şüphe varsa şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri veya ona ait diğer yerler aranabilir” şeklindeki maddesinde geçen “somut delillere dayalı kuvvetli” şüphe “makul şüphe” olarak değiştirilmiştir. Bu şekilde arama yetkisinin sınırı geliştirilmiştir.

CMK’nın Taşınmazlara, hak ve alacaklara el koyma başlığı altında düzenlenen ikinci fıkrasına Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı İşlenen Suçlar eklenmiştir. Bu şekilde CMK uyarınca; eklenen suçlara da teşmil edilecek şekilde; soruşturma veya kovuşturma konusu suçun işlendiğine ve bu suçlardan elde edildiğine dair “somut delillere dayanan” kuvvetli şüphe sebebi bulunan hallerde, şüpheli veya sanığa ait;

a) Taşınmazlara,

b) Kara, deniz veya hava ulaşım araçlarına,

c) Banka veya diğer mali kurumlardaki her türlü hesaba,

d) Gerçek veya tüzel kişiler nezdindeki her türlü hak ve alacaklara,

e) Kıymetli evraka,

f) Ortağı bulunduğu şirketteki ortaklık paylarına,

g) Kiralık kasa mevcutlarına,

h) Diğer malvarlığı değerlerine,

el koyulabilir.

Soruşturma ve kovuşturma evresinde iletişimin tespiti ayrıca düzenlenmiştir. İletişimin tespiti bu şekilde ağır ceza mahkemelerinin tekelinde alınmıştır. Soruşturma evresinde sulh ceza hâkimlikleri (yeni kurulan) kovuşturma evresinde mahkemelerinde alınabilmesinin yolu açılmıştır.

Soruşturma evrelerinde müdafiin dosya içeriğini incelemesi veya belgelerden örnek alması, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise Cumhuriyet Savcısı’nın istemi üzerine, sulh ceza hâkimi kararı ile kısıtlanabilecektir.